رایانش ابری ☁️ به زبان ساده + بررسی انواع ابر
تعریف رایانش ابری
رایانش ابری یا cloud computing یکی از کلماتی است که شاید به تعداد دفعات زیادی توسط برخی از دوستانتان شنیده باشید.
برای این منظور تصمیم گرفتیم تا به تعریف رایانش ابری و همچنین به انواع آن بپردازیم.
رایانش ابری که اغلب با عنوان فضای ابر (Cloud) از آن یاد می‌شود، به معنای ساده، ذخیره‌سازی و یا دسترسی به داده‌ها و برنامه‌هایتان از طریق اینترنت به‌جای استفاده از هارد دیسک می‌باشد.
تاریخچه رایانش ابری
اگرچه اینترنت در دهه ۱۹۶۰ متولد شد، اما در دهه ۱۹۹۰ بود که پتانسیل اینترنت برای خدمت به کسب و کارها کشف شد، و سپس به نوآوری بیشتر در این زمینه انجامید. همانطور که سرعت انتقال اینترنت و اتصال بهتر شد، مسیری برای شکل‌گیری نوع جدیدی از شرکت‌ها به نام فراهم‌کنندگان سرویس اپلیکیشن‌ها (Application Service Providers) (ASPs) را فراهم آورد.
ASPها اپلیکیشن‌های تجاری موجود را می‌گرفتند و آن‌ها را با استفاده از ماشین‌های خود برای کسب و کارها اجرا می‌کردند. مشتریان برای پیش‌برد کسب و کار خود از طریق اینترنت و توسط سیستم‌هایASP، ماهانه مبلغی را پرداخت می‌کردند.
اما تنها در اواخر دهه ۱۹۹۰ بود که محاسبات ابری به آن شکلی که امروز با آن آشنا هستیم ظهور کرد و به این مطلب در مورد “رایانش ابری چیست؟ ” منجر شد.
انواع اصلی رایانش ابری
رایانش ابری یا Cloud Computing در اصل به 4 دسته ذیل تقسیم بندی می شود:
- ابر خصوصی (Private Cloud)
- ابر عمومی (Public Cloud)
- ابر ترکیبی (Hybrid Cloud)
- ابر گروهی (Multi Cloud)
انواع اصلی خدمات رایانش ابری یا Cloud Computing
خدمات زیرساخت ابری یا زیرساخت بهعنوان سرویس (Infrastructure as a Service – IaaS)
خدمات بستر ابری یا پلتفرم بهعنوان سرویس (Platform as a Service – PaaS)
خدمات برنامهٔ کاربردی ابری یا اجارهٔ نرمافزار (Software as a service – SaaS)
انتخاب نوع ابر یا نوع خدمات رایانش ابری، برای هر کسب‌وکاری منحصربه‌فرد است. هیچ دو ابری همانند نیستند؛ حتی اگر از یک نوع باشند. همچنین یک نوع خدمات رایانش ابری، الزاماً یک مشکل مشابه را در دو جا حل نمی‌کند. با درک‌کردن همانندی‌ها، هر کسب‌وکاری دربارهٔ تأثیر هریک از اینها بر وضعیت خودش آگاه‌تر می‌شود.
انواع رایانش ابری چه شباهت‌هایی دارند؟
ابر (Cloud) منابع رایانشیِ مقیاس‌پذیر (Scalable) را تجمیع می‌کند و از آن استخر (Resource Pooling) می‌سازد و در شبکه به‌اشتراک می‌گذارد. ابرها رایانش ابری انجام می‌دهند که همان اجرای بار کاری (Workload) سیستم است. آن‌ها این کار را با استفاده از ترکیب منحصربه‌فردی از فناوری انجام می‌دهند.
این ترکیب تقریباً همیشه تشکیل می‌شود از سیستم عامل و نوعی از پلتفرم مدیریت و واسط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (APIs). همچنین با اجراکردن نرمافزار مجازی‌سازی و خودکارسازی (Automation) روی ابر می‌توان قابلیت‌های بیشتر و بهره‌وری بهتری به دست آورد.
انواع ابرها چه تفاوت‌هایی دارند؟
زمانی تفاوت‌های میان چهار نوع ابر خصوصی (Private Cloud)، ابر عمومی (Public Cloud)، ابر ترکیبی (Hybrid Cloud)، ابر گروهی (Multi Cloud) را به‌آسانی با مکان و مالکیت تعریف می‌کردند. اما حالا دیگر به این سادگی نیست. بنابراین در پرداختن به تفاوت‌های آن‌ها می‌باید بسیار دقیق بود.
ابر عمومی
ابر عمومی همان محیط ابر معمول است که از زیرساخت فاوا ایجاد می‌شود و مالکِ آن‌ها کاربر نهایی نیست.
برخی از بزرگ‌ترین ارائه‌دهندگان ابر عمومی در جهان عبارت‌اند از:
- علی‌بابا (Alibaba)
- آمازون (AWS)
- گوگول
- IBM
- مایکروسافت (Azure).
ابر عمومیِ سنتی همیشه در خارج از مکان خدمات‌گیرنده اجرا می‌شده است؛ اما امروزه ارائه‌دهندگان ابر عمومی شروع کرده‌اند خدمات ابری‌شان را در مرکز داده مکان خود مشتری عرضه میکنند. چنین وضعیتی باعث شده است تمایز گذاشتن میان آن‌ها، با ویژگی مکانی و مالکیتی بیمعنی شود.
اگر محیط هر ابری برای چندین خدمات‌گیرنده بخش‌بندی و دوباره توزیع بشود، آن ابر ابر عمومی خواهد بود. ساختارِ برپایهٔ دریافت هزینه، دیگر از ویژگی‌های الزامیِ ابر عمومی به شمار نمی‌رود. زیرا برخی از ارائه‌دهندگان به خدمات‌گیرندگان اجازه می‌دهند رایگان استفاده کنند. می‌توان زیرساخت فاوای ماشین برهنه (Bare-metal) را که ارائه‌دهندگان ابر عمومی استفاده میکنند، جدا کرد و به‌شکل IaaS فروخت. یا می‌توان آن را درون پلتفرم توسعه داد و بهعنوان PaaS عرضه کرد.
ابر خصوصی
ابر خصوصی به زبان ساده محیطی ابری است که فقط در اختیار یک کاربر یا یک گروه کاربری قرار دارد. این محیط معمولاً پشت فایروال آن کاربر یا گروه کار می‌کند. آن ابری ابر خصوصی است که با زیرساخت فاوای یک مشتری با دسترسی جداگانه عرضه شده باشد.
البته ابر خصوصی امروزه دیگر نیازی ندارد از زیرساخت فاوای مکان خدمات‌گیرنده استفاده کند. سازمان‌ها حالا ابرهای خصوصی را با زیرساخت اجاره‌ای می‌سازند؛ یعنی با مرکز داده‌ای که در مالکیت تأمین‌کنندهٔ خارج از سازمان است. این وضعیت باعث می‌شود قوانین وابسته به مکان یا مالکیت بیمعنی شوند.
ابر خصوصی دو زیرگروه دارد:
ابر خصوصی مدیریت‌شده (Managed Private Clouds)
ابر خصوصی مدیریت‌شده ابری است که سازمانی خودش آن را ساخته و از آن استفاده می‌کند؛ ولی گسترش و پیکربندی و مدیریت آن بر عهدهٔ دیگری است. این نوع ابر به سازمان‌هایی که در بخش فاوا کمبود کارمند دارند یا کارمندان فاوایشان از مهارت کافی برخوردار نیستند، کمک میکنند خدمات ابر خصوصی و زیرساخت بهتری داشته باشند.
ابر اختصاصی (Dedicated Clouds)
ابری است درون ابر دیگر. می‌توان درون ابر عمومی یا ابر خصوصی، ابر اختصاصی خود را داشت. برای نمونه بخش حسابداری یک سازمان می‌تواند درون ابر خصوصی آن سازمان، ابر اختصاصی خودش را داشته باشد.
ابر ترکیبی (Hybrid Clouds)
ابر ترکیبی مانند یک محیط فاوا است که از چند محیط تشکیل باشد. این محیط‌ها با شبکهٔ محلی (LAN) یا شبکهٔ گسترده (WAN) یا شبکهٔ خصوصی مجازی (VPN) یا واسط برنامه‌نویسی کاربردی (API) به هم متصل می‌شوند.
مشخصات ابر ترکیبی پیچیده است و الزاماتش ممکن است متفاوت باشد. این بستگی دارد که آن را از چه‌کسی خواسته باشید.
برای نمونه، ابر ترکیبی باید از اینها تشکیل شده باشد:
- دستکم یک ابر خصوصی با یک ابر عمومی
- دو ابر خصوصی یا بیشتر
- دو ابر عمومی یا بیشتر
یک ماشین برهنه (Bare Machine) یا محیط مجازیِ (Virtual Environment) متصل‌شده به دستکم یک ابر عمومی یا یک ابر خصوصی.
سیستم فاوا زمانی ابر ترکیبی می‌شود که نرم‌افزارها بتوانند در چند محیط جداگانهٔ همچنان متصل جابه‌جا بشوند. حداقل چند تا از این محیط‌ها باید از منابع فاوای اختصاصی منبع گرفته باشند که بتوانند بر اساس تقاضا مقیاس‌بندی بشوند. همهٔ این محیط‌ها می‌باید با مدیریت و پلتفرم واحد اداره شوند.
ابر گروهی (Multi Cloud)
ابر گروهی رویکردی از خدمات ابری است که بر پایهٔ آن استفاده‌کننده از بیش از یک خدمات ابری، چه عمومی چه خصوصی استفاده می‌کند که آن را از بیش از یک خدمات‌دهنده گرفته است. همهٔ ابرهای ترکیبی (Hybrid Clouds) از نوع ابر گروهی هستند؛ اما هر ابر گروهی ابر ترکیبی نیست. ابر گروهی هنگامی ابر ترکیبی می‌شود که از چند ابری تشکیل شده باشد که با ترکیب مشخص به هم متصل و یکی شده باشند.
محیط ابر گروهی ممکن است برای هدف مشخص درست شده باشد. مانند نظارت بهتر بر دادهٔ حساس، یا داشتن فضای ذخیره‌سازیِ بهینه که پس از حوادث مخرب، بازیابی بهتری فراهم کند. همچنین ممکن است بدون هدفِ تعیین‌شده درست باشد که در این حالت اغلب نتیجهٔ فناوری فاوای سایه (Shadow IT) است. در هر حال بهره‌گرفتن از ابر گروهی به‌تدریج دارد در میان شرکت‌ها رونق پیدا می‌کند؛ زیرا کسب‌وکارها می‌خواهند با به‌‌کارگرفتن مجموعهٔ گسترده‌‌ای از محیط‌ها، امنیت و عملکرد خود را بهبود دهند.
خدمات رایانش ابری (Cloud Services)
خدمات رایانش ابری یعنی خدمات زیرساخت و پلتفرم و نرمافزار؛ چنانکه خدمات‌دهنده‌ای که خارج از سازمان است آن‌ها را از طریق اینترنت در دسترس کاربر بگذارد. سه راهکار اصلی وجود دارد که آن‌ها را با نام «بهعنوان سرویس…» می‌شناسند: IaaS، PaaS و SaaS. همهٔ اینها دادهٔ (Data) استفاده‌کننده را از سمت کاربر از طریق اینترنت به سوی ارائه‌‌دهندهٔ خدمات ابری می‌برند و برمی‌گردانند. ولی اجرای آن به این موضوع بستگی دارد که چه می‌خواهد فراهم بشود.
خدمات زیرساخت ابری (IaaS)
خدمات زیرساخت ابری یا زیرساخت بهعنوان سرویس (IaaS) این است که زیرساخت را خدمات‌دهنده، از راه اتصال اینترنتی فراهم می‌کند. زیرساخت عبارت است از سرورهای فیزیکی، شبکه، مجازی‌سازی، ذخیره‌ساز داده. کاربر از طریق API یا داشبورد به خدمات دسترسی دارد. استفاده‌کننده در این حالت در واقع زیرساخت را اجاره کرده است.
این وضعیتی است که دو سو دارد. از یک سو خدمات‌دهنده مسئولیت نگهداری از سخت‌افزار و شبکه و درایو دیسک سخت و ذخیره‌ساز داده و سرور را بر عهده دارد. همچنین مسئول ازکارافتادگی سیستم و نگهداری و تعمیر و مسائل سخت‌افزاری است. از سوی دیگر کاربر می‌تواند سیستم عامل و برنامهٔ کاربردی و میان‌افزار را مدیریت کند. ارائه‌دهندگانِ ذخیره‌ساز ابری اغلب با همین مدل کار میکنند.
خدمات بستر ابری (PaaS)
خدمات بستر ابری یا پلتفرم بهعنوان سرویس (PaaS) این است که از یک سو خدمات‌دهندهٔ ابری خارجی، سخت‌افزار و پلتفرم نرمافزار کاربردی را فراهم و مدیریت می‌کند. از سوی دیگر کاربر اجرای نرم‌افزارها را در اختیار دارد که از همه مهم‌تر خود پلتفرم و داده‌ای است که نرمافزار به آن متکی است.
PaaS در درجهٔ اول برای توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان این امکان را فراهم می‌کند که پلتفرم ابریِ مشترکی را بدون نیاز به ساختن و نگهداری‌کردن در اختیار داشته باشند و با آن بهعنوان جزء مهمی از دواپس (DevOps) به توسعه و مدیریت نرمافزار بپردازند. این امکان معمولاً مرتبط با فرایند است.
خدمات برنامه کاربردیابری (SaaS)
خدمات برنامهٔ کاربردی ابری یا اجارهٔ نرمافزار (SaaS) این است که نرمافزار کاربردی را خدمات‌دهنده در اختیار کاربر می‌گذارد. این نرمافزار را عرضه‌کنندهٔ خدمات ابری مدیریت می‌کند. اغلب نرم‌افزارهای SaaS برنامه‌های تحت وب یا نرمافزار تلفن همراه هستند که می‌توان با مرورگر وب از آن‌ها استفاده کرد.
به‌روزرسانی و خطاگیری و دیگر کارهای نگهداری از نرمافزار را خدمات‌دهنده برای کاربر انجام می‌دهد. کاربر می‌تواند با داشبود یا API به برنامهٔ ابری متصل شود. با SaaS نیازی نیست جداگانه نرمافزار روی کامپیوتر هر کاربر نصب بشود. برای دسترسی به نرمافزار می‌توان از روش‌های بهتر گروهی یا دسترسی گروهی بهره برد.
سازمان آدفا به تمامی سازمان های بزرگ و کوچک پیشنهاد می دهد که با رایانش ابری یا cloud computing برای حفظ اطلاعات و همچنین افزایش سرعت و کارایی در سازمان به این بخش مهاجرت نمایند.
پاسخی بگذارید